Co to jest wypadek drogowy i czym się różni od kolizji drogowej?

W języku potocznym pod pojęciami wypadku oraz kolizji drogowej zwykle rozumie się to samo i oba te terminy używane są zamiennie. Jednak faktycznie oznaczają one co innego i z formalnego punktu widzenia nie powinno się ich mylić. Co zatem oznacza wypadek drogowy i czym różni się od kolizji drogowej?

Wypadek drogowy ma znacznie poważniejsze konsekwencje niż kolizja drogowa

Gdybyśmy postawili pytanie, co odróżnia wypadek drogowy od kolizji, to zapewne większość kierowców wskazałoby, że konsekwencje, jakie ze sobą niosą. Mówiąc o wypadku drogowym intuicyjnie wyczuwamy, że następstwa takiego zdarzenia mogą okazać się znacznie bardziej dotkliwe, niż takie, które niesie ze sobą kolizja drogowa, zwykle kojarząca się nam raczej z lekkim uszczerbkiem na zdrowiu oraz nieznacznym uszkodzeniem mienia, jakim jest samochód.

Co istotne, precyzyjnej definicji tych pojęć nie odnajdziemy ani w kodeksie karnym, ani w kodeksie wykroczeń czy też w ustawie o ruchu drogowym. Otóż terminy te zostały dookreślone przez praktykę orzeczniczą Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych, a także poprzez naukę prawa.

Co to jest wypadek drogowy?

Wypadek drogowy jako przestępstwo został opisany w art. 177 kodeksu karnego, który to przepis stanowi, że ten, kto, naruszając (chociażby nieumyślnie) zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała powyżej dni 7, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. W kolejnym paragrafie kodeksu karnego stwierdza się, że jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Inaczej mówiąc, jako wypadek należy traktować takie zdarzenie w ruchu drogowym, które pociągnęło za sobą śmierć człowieka lub naruszenie czynności narządu ciała bądź rozstrój zdrowia przynajmniej jednej osoby (nie licząc sprawcy), a do tego trwało dłużej niż 7 dni.

O wypadku drogowym będziemy mówić wtedy, kiedy następstwem niezachowania reguł bezpieczeństwa w ruchu drogowym (czyli wszystkich tych reguł i przepisów, o których mowa podczas kursu na prawo jazdy) są poważne konsekwencje dla zdrowia i życia uczestników ruchu drogowego np. złamania, uszkodzenie organów wewnętrznych, poważne potłuczenia głowy etc.

Czym jest kolizja drogowa?

Mając na względzie powyższą definicję wypadku drogowego jako przestępstwa, możemy określić, że wszystko to, czego nie możemy zaliczyć do definicji wypadku drogowego, stanowi kolizję drogową. W szczególności chodzi tu o takie zdarzenia drogowe, w których ucierpiał tylko pojazd, bądź poszkodowany ma obrażenia nie przekraczające czasu powrotu do zdrowia długości 7 dni.

Przepis sankcjonujący takie zachowania, to art. 86 kodeksu wykroczeń i wskazuje, że ten kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny. Czyn ten zagrożony jest karą grzywny od 20 do 5000 zł .

Co jest kluczowe dla odróżnienia kolizji drogowej od wypadku?

Najważniejsze dla rozróżnienia kolizji drogowej od wypadku jest zakres obrażeń, jakich doznał poszkodowany. Kluczowy jest tutaj czas hospitalizacji, który dla kolizji drogowej nie powinien przekroczyć 7 dni. Wszystko powyżej tego okresu podpada już pod wypadek drogowy. Natomiast w sprawach karnych czy w sprawach cywilnych prowadzonych w celu uzyskania odszkodowania powypadkowego, ostatecznej oceny dokonuje biegły lekarz sądowy na podstawie badań osoby poszkodowanej, analizy dokumentacji medycznej bądź też analizy okoliczności zdarzenia.

Dlatego tak ważne jest, żeby po feralnym zdarzeniu drogowym skierować się najlepiej do katedry medycyny sądowej na tzw. obdukcję bądź gromadzić dokumentację medyczną z podjętego leczenia, która w późniejszym czasie posłuży do sporządzenia opinii przez biegłego sądowego.

W jaki sposób rodzaj zdarzenia komunikacyjnego wpływa na procedurę likwidacji szkody?

W praktyce przyjęło się, że likwidacja szkody, jaką stanowią wypadki drogowe, dokonywana zostaje w ramach pełnej procedury likwidacyjnej. Oznacza to, że najczęściej firma ubezpieczeniowa przeprowadza długie postępowanie likwidacyjne, które zmierza do ustalenia osoby sprawcy, przypisania mu winy oraz określenia rozmiaru szkody. Zwykle poszkodowani muszą czekać na zakończenie procesów karnych oraz cywilnych, które przesądzają sporne kwestie.

Natomiast likwidacja szkody, jaką stanowi kolizja drogowa realizowana jest w sposób „uproszczony” – najczęściej odbywa się to poprzez spisanie stosownych oświadczeń przez uczestników zdarzenia drogowego. Co istotne nie musimy w tym celu angażować policji.

Wypadek drogowy a kolizja drogowa w sprawach cywilnych o odszkodowanie powypadkowe

Powyższe rozróżnienie na wypadek drogowy oraz kolizję drogową, posiada również istotne znaczenie na płaszczyźnie cywilnej.

Roszczenie o naprawienie szkody, która jest następstwem wypadku drogowego, czyli stanowi występek (jedna z form przestępstwa), zgodnie z art. 442 ind. 1 kodeksu cywilnego, przedawnia się z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Natomiast szkoda wynikająca z kolizji drogowej (czyli wykroczenia) przedawnia się z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo (przy zachowaniu należytej staranności) mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Z powyższego wynika, że w zależności od przyjętej kwalifikacji zdarzenia drogowego, będzie to skutkowało nie tylko określoną sankcją karną wobec sprawcy zdarzenia, ale również prowadziło do różnych okresów przedawnienia roszczeń przysługujących poszkodowanym. Oczywistym jest, że wzmożona ochrona również na gruncie cywilnym będzie przysługiwała ofiarom wypadków drogowych. Poza tym ze względu na znacznie poważniejszy charakter szkody, osoby poszkodowane w wyniku wypadków drogowych mogą liczyć na znacznie wyższe kwoty odszkodowania czy zadośćuczynienia za poniesione w takim zdarzeniu straty czy doznane krzywdy.