W artykule:
W Polsce co roku ponad 4,2 tys.* rowerzystów ma wypadek na rowerze. To całkiem spora grupa osób, które doznały obrażeń ciała (ponad 3,8 tys.) lub zmarły w wyniku potrącenia (220 osób). Dlatego niniejszym poruszamy temat zdarzeń drogowych, których ofiarami padają rowerzyści. W praktyce działania firmy odszkodowawczej często spotykamy się z pytaniem, czy osoba, która jechała na rowerze, a brała udział w wypadku bądź kolizji z samochodem ma prawo do uzyskania odszkodowania?
Wypadek rowerowy – dochodzenie odszkodowań na zasadzie ryzyka
Rowerzysta, jeżeli będzie osobą poszkodowaną w zdarzeniu drogowym, będzie korzystał z pewnego rodzaju uproszczonego mechanizmu dochodzenia roszczeń. Mowa tutaj o odpowiedzialności kierowcy samochodu na zasadzie ryzyka, a nie winy. O co w tym chodzi?
Najlepiej różnicę pomiędzy odpowiedzialnością na zasadzie winy a na zasadzie ryzyka wyjaśnić na konkretnych przykładach.
1. Pierwsza sytuacja – zderzenie dwóch samochodów. Badamy, który z kierowców naruszył reguły bezpieczeństwa panujące w ruchu drogowym, czytaj, nie przestrzegał przepisów drogowym. Później sprawdzamy czy owo naruszenie było zawinione, czy może nastąpiły okoliczności, które sprawiły, że winy nie poniesie.
2. Druga sytuacja – wypadek rowerowy, w wyniku którego rowerzysta zostaje potrącony przez kierującego samochodem. Kierowca, jeżeli nie chce ponosić odpowiedzialności, musi wykazać zaistnienie jednej z przesłanek uwalniających, na przykład takich jak siła wyższa czy wyłączna wina poszkodowanego.
Z powyższego wynika, że przy odpowiedzialności na zasadzie winy, to poszkodowany musi udowodnić winę sprawcy. Natomiast przy odpowiedzialności na zasadzie ryzyka, to sprawca powinien wykazać, że nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie.
Wypadek na rowerze – to kierowca samochodu ma trudniej
Z podanych przykładów wyłania nam się następujący wniosek, kierowca jako sprawca zdarzenia drogowego, w którym dochodzi do potrącenia rowerzysty ma „trudniejszą” sytuację procesową. Musi bowiem wykazać, że odpowiedzialności nie ponosi.
Trzeba także pamiętać, że rowerzysta podlega takiej samej ochronie prawnej, jak pieszy w kontekście potrącenia przez samochód.
Jakie świadczenia przysługują za wypadek na rowerze?
Jakie świadczenie przysługują rowerzyście, który jest osobą poszkodowaną w wypadku drogowym?
Do świadczeń za wypadek rowerowy zaliczamy wszystkie te, które generalnie przysługują osobom poszkodowanym w zdarzeniach drogowych, m.in.: odszkodowania za zniszczenie roweru, odzieży, telefonu komórkowego, odszkodowania za utracony zarobek, koszty leczenia i rehabilitacji, zadośćuczynienia za cierpienie i ból. W przypadku najbardziej tragicznym, jakim jest bez wątpienia śmierć rowerzysty, prawo o wypłatę zadośćuczynienia przysługuje jego najbliższym.
Kiedy ubezpieczyciel może odmówić przyznania odszkodowania za wypadek na rowerze?
Jedynie w przypadku, gdy zostanie wykazana wyłączna wina rowerzysty w powstaniu zdarzenia szkodowego, to nie otrzyma on żadnego świadczenia. Inaczej mówiąc, chodzi o taką sytuację, że gdyby nie postępowanie rowerzysty, wtedy do wypadku by nie doszło. Do najczęściej wskazywanych tego rodzaju zachowań należą: wjechanie pod koła samochodu, poruszanie się nieoświetlonym rowerem, jazda rowerem środkiem jezdni, poza terenem zabudowanym, także oczywiście pod wpływem alkoholu. W takich przypadkach raczej nie możemy mówić o tym, aby poszkodowanemu zostało wypłacone jakiekolwiek świadczenie.
Co w przypadku, kiedy winę za wypadek rowerzysty ponoszą i rowerzysta, i kierowca auta?
W takich przypadkach, właśnie dzięki zasadzie ryzyka, o której była mowa wyżej, poszkodowany rowerzysta nie pozostanie bez wypłaconego odszkodowania. W konkretnym przypadku sąd (a dokładniej biegły), rozstrzyga kto i w jakim stopniu przyczynił się do powstania szkody. Oznacza to, że poszkodowany nie pozostanie bez ochrony finansowej, a sprawca otrzyma odpowiednio niższe świadczenie.
Przyczynienie się poszkodowanego do zaistnienia wypadku
Pomimo stwierdzenia, że to kierujący autem ponosi odpowiedzialność za spowodowanie wypadku, może się on bronić szeregiem argumentów, które wpłyną na obniżenie świadczenia na rzecz poszkodowanego rowerzysty. Postawmy więc pytanie, jakie czynniki wpływają na obniżenie odszkodowania dla poszkodowanego rowerzysty?
Przede wszystkim mowa o postępowaniu samego rowerzysty na przykład jazda rowerem pod wpływem alkoholu (oczywiście o ile miało to wpływ na zdarzenie), prowadzenie roweru w sposób brawurowy, tzw. niedostosowanie techniki jazdy do panujących warunków drogowych i atmosferycznych, brak kasku itp.
W grę wchodzi także stan techniczny roweru, np. niesprawne hamulce, brak oświetlenia itd.
W każdym z powyższych przypadków, to jednak kierowca auta będzie musiał wykazać, że zaistnienie określonego zachowania rowerzysty bądź braki w wyposażeniu roweru, miały wpływ na powstanie szkody lub zwiększenie rozmiarów szkody.
* Dane za 2017r. pochodzące z http://www.statystyka.policja.pl/st/ruch-drogowy/76562,Wypadki-drogowe-raporty-roczne.html