Likwidacja szkody z OC sprawcy wypadku drogowego. Jak postępować, żeby uzyskać wysokie odszkodowanie?

Co do zasady każdy posiadacz pojazdu mechanicznego obowiązany jest zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Konsekwencją tego obowiązku jest uprawnienie osób poszkodowanych w wyniku wypadku komunikacyjnego do dochodzenia odpowiednich roszczeń odszkodowawczych od zakładów ubezpieczeń, w których sprawca wypadku ma ubezpieczony pojazd. W jaki jednak sposób odbywa się likwidacja szkody z OC sprawcy wypadku śmiertelnego, bądź wypadku powodującego uszczerbek na zdrowiu osoby bezpośrednio poszkodowanej?

Jakie roszczenia przysługują z OC sprawcy wypadku w razie powstania tzw. szkody na osobie?

Kiedy na skutek wypadku doszło do tzw. szkody na osobie, czyli szkody polegającej na uszkodzeniu ciała lub wywołaniu rozstroju zdrowia, uprawniona do żądania naprawienia szkody jest wyłącznie osoba bezpośrednio poszkodowana, a więc ten, kto został bezpośrednio dotknięty skutkami danego zdarzenia. W przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia poszkodowany może dochodzić od zakładu ubezpieczeń: kompensaty wszelkich kosztów, wywołanych tym stanem (art. 444 § 1 k.c.), odpowiedniej renty, jeżeli utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość (art. 444 § 2 k.c.).

Pobierz Wzór Zgłoszenia Szkody – obrażenia ciała

Jeżeli w chwili wydania wyroku, nie da się dokładnie ustalić szkody, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa (art. 444 § 3 k.c.). Bezpośrednio poszkodowany może także żądać zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznał w wyniku wypadku (art. 445 § 1 k.c.). Zadośćuczynienie ma na celu wynagrodzenie poszkodowanemu doznanych cierpień fizycznych i psychicznych oraz ułatwienie przezwyciężenia ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego przez sprawcę.

Jakie roszczenia przysługują z OC sprawcy w przypadku wypadku śmiertelnego?

Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody (a więc co do zasady zakład ubezpieczeń) powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł (art. 446 § 1 k.c.). Co więcej, osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego (art. 446 § 2 k.c.).

Pobierz Wzór Zgłoszenia Szkody – wypadek śmiertelny

Ponadto najbliżsi członkowie rodziny zmarłego mogą dochodzić od zakładu ubezpieczeń stosownego odszkodowania, jeżeli wskutek śmierci osoby bliskiej nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej (art. 446 § 3 k.c.). Likwidacja szkody z OC sprawcy wypadku może również dotyczyć przyznania przez zakład ubezpieczeń najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 446 § 4 k.c.).

Likwidacja szkody z OC sprawcy – etapy postępowania

Bezpośrednio poszkodowany w wyniku wypadku, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, jak również najbliżsi członkowie rodziny zmarłego (tzw. pośrednio poszkodowani), mogą dochodzić roszczeń odszkodowawczych dwuetapowo – w postępowaniu likwidacyjnym poprzez dokonanie zgłoszenia szkody zakładowi ubezpieczeń oraz w postępowaniu sądowym, które może zostać wszczęte przez poszkodowanych w przypadku niezadowolenia z wyniku postępowania likwidacyjnego.

Poszkodowany powinien zgłosić szkodę do zakładu ubezpieczeń, z którym sprawca wypadku zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, dokładnie opisując swoją sytuację, żądania ze wskazaniem dochodzonych kwot oraz przedstawić dowody uzasadniające przyznanie mu roszczeń odszkodowawczych. Im dokładniejszy będzie opis sytuacji uzasadniającej dochodzenie przez poszkodowanego roszczenia, tym większe szanse na uzyskanie zadowalających kwot od zakładu ubezpieczeń.

A co wtedy, kiedy sprawca nie posiada ważnego ubezpieczenia OC?

W wyjątkowych sytuacjach – kiedy sprawca wypadku nie posiada ważnej umowy ubezpieczenia OC albo nie ustalono tożsamości sprawcy wypadku – poszkodowany powinien wystąpić z roszczeniem do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG). Jednakże w takim przypadku zgłoszenie szkody powinno nastąpić za pośrednictwem dowolnego zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w przedmiocie ubezpieczeń obowiązkowych.

Likwidacja szkody, gdy pojazd jest zarejestrowany za granicą

Z kolei jeżeli pojazd sprawcy był zarejestrowany za granicą, to szkodę można zgłosić do tzw. reprezentanta do spraw roszczeń, którym jest ubezpieczyciel działający w Polsce, któremu zagraniczny zakład ubezpieczeń udzielił stosownego pełnomocnictwa. Jeśli reprezentant do spraw roszczeń nie dopełnił swoich obowiązków, bądź zagraniczny ubezpieczyciel nie ustanowił w Polsce reprezentanta do spraw roszczeń, poszkodowany może zgłosić szkodę bezpośrednio do Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (PBUK).

Likwidacja szkody z OC sprawcy w przypadku obrażeń ciała

W przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, w zgłoszeniu szkody osoba poszkodowana powinna szczegółowo opisać przebieg wypadku oraz wszystkie okoliczności mające miejsce później, a więc przebieg leczenia i rehabilitacji, dołączając dokumentację medyczną dotyczącą procesu leczenia skutków wypadku. Domagając się zwrotu poniesionych kosztów osoba poszkodowana powinna wymienić i uzasadnić koszty poniesione w związku z doznaną szkodą na osobie, dołączając paragony, faktury i inne dokumenty świadczące o poniesionych wydatkach.

Warto również dołączyć dokumenty potwierdzające fakt zaistnienia zdarzenia np. notatkę policji, oświadczenie sprawcy, świadków, wyrok sądu, jeśli poszkodowany jest w posiadaniu takiej dokumentacji. W sytuacji, gdy poszkodowany dochodzi od zakładu ubezpieczeń kwoty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, powinien dokładnie opisać ból i cierpienie jakich doznał na skutek wypadku, wskazać negatywne skutki jakie wypadek wywarł na życie poszkodowanego i jego relacje z innymi oraz w jaki sposób życie poszkodowanego zmieniło się na skutek wypadku.

Likwidacja szkody z OC sprawcy w przypadku śmierci osoby bliskiej

W przypadku śmierci osoby bliskiej, w zgłoszeniu szkody należy dokładnie opisać, w jakich okolicznościach doszło do wypadku, a także wskazać czego się domagamy i w jakiej wysokości. Jeżeli dochodzimy zwrotu kosztów należy je również odpowiednio udokumentować. W przypadku dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę związaną ze śmiercią osoby bliskiej należy opisać relacje łączące nas ze zmarłym, stopień więzi uczuciowych i emocjonalnych łączących nas ze zmarłym, ból i cierpienie związane z utratą bliskiej osoby. Do zgłoszenia szkody warto dołączyć kopię aktu zgonu poszkodowanego, dokumentację potwierdzającą pokrewieństwo/powinowactwo oraz wskazać numer konta, na który ma zostać przekazane świadczenie (jeśli posiadamy). Warto również przekazać zakładowi ubezpieczeń notatkę policyjną, sporządzoną na miejscu wypadku oraz każdą inną dokumentację z prokuratury lub sądu, która wyjaśnia okoliczności zdarzenia.

Termin likwidacji szkody z OC sprawcy przez ubezpieczyciela

Zasadą jest, że zakład ubezpieczeń powinien zbadać okoliczności wypadku i wypłacić poszkodowanemu należną kwotę w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie powypadkowe nie później niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Gdy zakład ubezpieczeń nie jest w stanie w terminie 30 dni wypłacić poszkodowanemu należnego mu odszkodowania, obowiązany jest zawiadomić poszkodowanego na piśmie w terminie 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłacić poszkodowanemu bezsporną część odszkodowania (art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).

Decyzja zakładu ubezpieczeń o przyznaniu odszkodowania

Likwidacja szkody z OC sprawcy wypadku prowadzona przez zakład ubezpieczeń kończy się wydaniem decyzji w przedmiocie przyznania roszczenia odszkodowawczego poszkodowanemu. Zakład ubezpieczeń może uznać w całości żądanie poszkodowanego zawarte w zgłoszeniu szkody, uznać je w części, bądź też odmówić wypłaty roszczenia odszkodowawczego. W sytuacji, w której osoba poszkodowana jest niezadowolona z decyzji wydanej przez zakład ubezpieczeń (zakład ubezpieczeń przyznał poszkodowanemu roszczenie odszkodowawcze w mniejszej wysokości niż została określona w zgłoszeniu szkody, bądź całkowicie odmówił wypłaty świadczenia) może dochodzić roszczeń odszkodowawczych na drodze sądowej.

Postępowanie sądowe pozwala uzyskać znacznie więcej

Postępowanie sądowe wszczyna się poprzez skierowanie pozwu o zapłatę przeciwko zakładowi ubezpieczeń do sądu, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę, bądź do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania lub siedziby poszkodowanego. W postępowaniu przed sądem poszkodowany może dochodzić kwoty roszczenia odszkodowawczego niewypłaconej przez zakład ubezpieczeń w postępowaniu likwidacyjnym, a także odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia, w którym zakład ubezpieczeń powinien wypłacić należność objętą zgłoszeniem szkody.

Należy mieć na względzie, że dochodzenie roszczeń odszkodowawczych na drodze sądowej wiąże się z koniecznością uiszczenia niezbędnych kosztów sądowych i innych kosztów procesu. Jednakże zdecydowaną korzyścią płynącą z takiego rozwiązania jest możliwość uzyskania niekiedy dużo wyższych kwot niż zostały wypłacone przez zakład ubezpieczeń na etapie likwidacyjnym.