Prawo do lokalu zastępczego po powodzi

W wyniku wrześniowej powodzi, która dotknęła południowo-zachodni obszar Polski, część poszkodowanych utraciła swoje domy. Okres jesienno-zimowy nie sprzyja sprawnym remontom, dlatego mieszkańcy najbardziej zalanych budynków, zmuszeni są do czasowej przeprowadzki. Pomocy w tym zakresie udziela przede wszystkim gmina, na której terenie znajduje się zalana nieruchomość. Ponadto powodzianie, którzy posiadali polisy ubezpieczenia nieruchomości, w niektórych przypadkach mogą liczyć na lokal zastępczy od ubezpieczyciela.

W niniejszym artykule odpowiemy kto, kiedy i na jakich warunkach ma prawo do lokalu zastępczego od towarzystwa ubezpieczeń, w tym:

• Czym jest lokal zastępczy i kto finansuje jego wynajem?
• Kiedy przysługuje lokal zastępczy?
• Na jak długo można otrzymać lokal zastępczy?
• Czy udostępnienie lokalu zastępczego wpłynie na wysokość odszkodowania?

Czym jest lokal zastępczy i kto finansuje jego wynajem?

Lokal zastępczy to nieruchomość udostępniana do tymczasowego zamieszkiwania przez poszkodowanego celem zaspokojenia jego potrzeb mieszkaniowych. Warunkiem otrzymania lokalu zastępczego jest ziszczenie się sytuacji losowej określonej w polisie oraz stwierdzenie, że w wyniku tego zdarzenia mieszkanie nie nadaje się do zamieszkania. Mieszkanie zastępcze wynajmowane jest na koszt ubezpieczyciela, który pokrywa wydatki związane z najmem i czynszem. Obowiązek pokrycia opłat stałych, takich jak: media, Internet, abonament telewizyjny obciąża poszkodowanego. Lokal zastępczy powinien posiadać standard zbliżony do ubezpieczonego mieszkania, tj. cechować się porównywalnym metrażem, miejscem położenia, standardem wykończenia, ilością pomieszczeń.

Jeżeli poszkodowany samodzielnie organizuje sobie lokal zastępczy, należy pamiętać o konieczności udokumentowania kosztów jego wynajęcia celem otrzymania rekompensaty. Do zakładu ubezpieczeń poszkodowany powinien dostarczyć:

• Zaświadczenie o tym, że nieruchomość nie nadaje się do zamieszkania wystawione przez stosowny organ,
• Umowę najmu lokalu tymczasowego,
• Faktury, rachunki, potwierdzenia przelewu za najem lokalu.

Kiedy przysługuje lokal zastępczy?

Wynajęcie mieszkania na koszt ubezpieczyciela wynika z zawartej polisy ubezpieczeniowej. Nie każda polisa zawiera prawo do lokalu zastępczego, jednakże większość ubezpieczeń od pożaru i innych zdarzeń losowych obejmuje taką możliwość. W samych umowach ubezpieczenia zazwyczaj nie ma bezpośrednich zapisów odnoszących się do uprawnienia organizacji i pokrycia kosztów mieszkania zastępczego. Dlatego, gdy w polisie nie ma jednoznacznych sformułowań w tym zakresie, warto sprawdzić ogólne warunki ubezpieczenia.

Decyzja o sfinansowaniu przez ubezpieczyciela kosztów wynajęcia lokalu zastępczego będzie uzależniona od następujących czynników:

• Posiadanie przez poszkodowanego ubezpieczenia nieruchomości od powodzi z pakietem zawierającym prawo do lokalu zastępczego,
• Wystąpienie zdarzenia szkodzącego – tj. zalanie nieruchomości w wyniku powodzi,
• Ustalenie, że w wyniku zdarzenia mieszkanie nie nadaje się do zamieszkiwania.

Decyzję o tym, że nieruchomość nie spełnia warunków do zamieszkania, podejmuje odpowiedni organ nadzoru budowlanego, straż pożarna lub administrator budynku. Dla celów udokumentowania tego faktu ubezpieczycielowi poszkodowany powinien uzyskać stosowne zaświadczenie od powyższych podmiotów.

Na jak długo można otrzymać lokal zastępczy?

To również zależy od zapisów polisy i ogólnych warunków ubezpieczenia. Co do zasady ubezpieczyciel pokryje koszty najmu do momentu zakończenia remontu zalanego budynku. Przy czym polisa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać limity:

• Kwotowe, tj. wskazujące maksymalną kwotę wynajmu za cały okres,
• Czasowe, tj. określające maksymalny okres finansowania lokalu zastępczego.

W przypadku ustalenia przez ubezpieczyciela szkody całkowitej lokal zastępczy przysługuje do czasu wypłaty odszkodowania.

Czy udostępnienie lokalu zastępczego wpłynie na wysokość odszkodowania?

Odszkodowanie za powódź ustalane jest na podstawie oszacowanej przez ubezpieczyciela wysokości szkody i wypłacane do wartości sumy ubezpieczenia. Finansowanie kosztu wynajmu mieszkania zastępczego to odrębna usługa przysługująca na podstawie posiadanej polisy i nie może wpłynąć na wysokość odszkodowania. Oznacza to, że ubezpieczyciel nie ma podstaw do pomniejszenia odszkodowania o koszty przeznaczone na lokal zastępczy dla poszkodowanego.