Odszkodowanie za wypadek śmiertelny

Nagła śmierć bliskiej osoby jest momentem trudnym i niewątpliwie jednym z najgorszych scenariuszy, jakie napisać może życie. Z konsekwencjami śmiertelnego wypadku samochodowego – bez względu na jego przyczynę – muszą mierzyć się pozostali przy życiu najbliżsi. Cierpienie psychiczne, depresja, pogorszenie stanu zdrowia, apatia, stagnacja, obawa o przyszłość, ale nierzadko także pogorszenie sytuacji majątkowej – śmiertelny wypadek pociąga za sobą szereg strat w sferze psychicznej, zdrowotnej i materialnej.

Najbliżsi osoby zmarłej mają prawo do uzyskania świadczeń w postaci odszkodowania z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej, zwrotu kosztów pogrzebu i wydatków poniesionych za leczenie, renty oraz zadośćuczynienia za śmierć bliskiej osoby. Nic nie ukoi bólu i cierpienia pogrążonych w żałobie bliskich zmarłego, jednak uzyskane świadczenia pozwolą przetrwać trudny okres rodzinie i pozostałym bliskim, szczególnie wtedy, kiedy zmarły był głównym żywicielem rodziny.

Kiedy należy się odszkodowanie za wypadek śmiertelny?

Odszkodowanie za śmierć w wypadku przysługuje osobom najbliższym, pod warunkiem, że spełnione łącznie zostaną trzy warunki:

1. Faktyczne powstanie szkody.
2. Zdarzenie, w wyniku którego szkoda powstała, musi rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą.
3. Pomiędzy zdarzeniem wywołującym szkodę a powstałą szkodą musi istnieć adekwatny związek przyczynowo-skutkowy.

Przesłanki te muszą wystąpić w przypadku konkretnego wypadku śmiertelnego, aby osoby najbliższe mogły ubiegać się o odszkodowanie. Wydawać się może, że sprawa jest oczywista. Przykładowo kierowca samochodu, nie ustępując pierwszeństwa na przejściu dla pieszych, potrąci śmiertelnie przechodnia. Z pozoru nietrudno jest udowodnić powstanie szkody. Jednak charakter odpowiedzialności czy związek przyczynowy między tym potrąceniem a śmiercią pieszego mogą budzić szereg wątpliwości.

Roszczenia najbliższych za wypadek śmiertelny

Jeżeli spełnione zostaną powyższe przesłanki, najbliżsi osoby zmarłej mają prawo do uzyskania świadczeń pieniężnych, którym celem jest kompensacja szkód o charakterze majątkowym i niemajątkowym w postaci:

1. odszkodowania z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej,
2. zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu,
3. renty alimentacyjnej,
4. zadośćuczynienia pieniężnego.

Co istotne, krąg osób uprawnionych do powyższych roszczeń wyznaczony został w przepisach Kodeksu Cywilnego, dlatego ich wybór przy zgłoszeniu szkody nie może być przypadkowy.

Odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej

Odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego służy kompensacji szkody o charakterze majątkowym. O tym kogo należy uznać za najbliższego członka rodziny decyduje faktyczny układ relacji rodzinnych, a nie stopień pokrewieństwa. Uprawnionymi do odszkodowania mogą być między innymi: współmałżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo, dziadkowie, wnuki, ale także partner, który mieszkał z osobą zmarłą.

Sytuacja życiowa członków rodziny oceniana jest przez pryzmat wielu okoliczności determinujących obecne i przyszłe położenie materialne. Ustawowe określenie „znaczne pogorszenie sytuacji życiowej” jest pojęciem szerokim i każdorazowo wymaga szczegółowej analizy. Podkreślenia wymaga bowiem fakt, że „znaczne pogorszenie sytuacji życiowej” to nie tylko wymierna strata w majątku rodziny, do której dochodzi najczęściej, gdy dochody zmarłego stanowiły większą część budżetu domowego.

Chodzi tutaj także o szkody wynikające z utraty (w wyniku śmierci członka rodziny) szansy na polepszenie sytuacji życiowej. Przykładowo, jeżeli wskutek wypadku śmiertelnego, żona zmarłego popadnie w stany depresyjne, a jej wydajność pracy zawodowej, a w konsekwencji zarobki czy możliwość awansu spadną, będzie mogła ubiegać się o odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej. Właśnie takie pozornie nieznaczące dla sprawy okoliczności mogą przeważyć o przyznaniu odszkodowania za wypadek śmiertelny i jego wysokości, dlatego warto powierzyć sprawę profesjonalistom w zakresie odszkodowań.

Odszkodowanie za wypadek śmiertelny – koszty leczenia i pogrzebu

Roszczenie o zwrot kosztów leczenia i pogrzebu przysługuje osobie, która faktycznie koszty te poniosła. A zatem nie tylko osoba najbliższa może ubiegać się o świadczenia z tego tytułu. Koszty pogrzebu obejmują nie tylko ceremonię, obsługę przed pochówkiem, cenę zakupu trumny, czy wystawienia nagrobka. Można do nich zaliczyć również przykładowo wydatki związane z organizacją stypy w restauracji, zakup biletów lotniczych lub autobusowych przez członków najbliższej rodziny osoby zmarłej, wieńce pogrzebowe czy ubrania zakupione na tą okoliczność.

Przepisy nie limitują wysokości wydatków związanych z pogrzebem. W orzecznictwie wskazuje się, że zasadność poniesionych z tego tytułu wydatków wyznaczają zwyczaje przyjęte w danym środowisku, dlatego rodzina zmarłego zazwyczaj nie musi ograniczać się do najtańszego nagrobka, czy skromnej ceremonii.

Jeśli w ocenie ubezpieczyciela koszt nagrobka jest zbyt wysoki, istnieje szansa, że ubezpieczyciel zwróci jedynie część środków, w oparciu o własne ustalenia co do przeciętnych cen budowy pomnika. Z oczywistych przyczyn ustalenia ubezpieczyciela często różnią się od rzeczywistości, a dopłaty z tego tytułu trzeba dochodzić w drodze reklamacji, negocjacji lub na drodze sądowej.

Renta alimentacyjna

Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego, przesłanką przyznania renty jest istnienie ustawowego obowiązku alimentacyjnego po stronie zmarłego lub okoliczność stałego i dobrowolnego dostarczania środków utrzymania na rzecz osób bliskich, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Na kanwie tego przepisu, wyróżnić można dwie podstawy warunkujące przyznanie renty za śmiertelny wypadek:

1. Renta alimentacyjna – przysługuje wszystkim osobom na rzecz których zmarły miał zasądzone alimenty przez sąd. Sposób obliczenia wysokości renty i czas jej trwania powinny odpowiadać treści obowiązku alimentacyjnego, uprawniony powinien otrzymywać takie świadczenia jak gdyby zmarły żył.
2. Renta na rzecz osób bliskich, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeśli byłoby to uzasadnione w świetle zasad współżycia społecznego. W odróżnieniu do przesłanki opisanej w punkcie 1, do uzyskania renty nie jest wymagany obowiązek prawny w postaci zasądzonych alimentów. Za osoby bliskie należy uznawać wszystkie osoby, z którymi łączyła zmarłego ściślejsza więź emocjonalna.

Zadośćuczynienie pieniężne za śmierć osoby bliskiej w wypadku

W odróżnieniu od odszkodowania za śmierć w wypadku samochodowym osoby bliskiej, które rekompensuje szkodę materialną, zadośćuczynienie przysługuje za stratę niemajątkową.

Zadośćuczynienie za wypadek śmiertelny przysługuje najbliższym członkom rodziny, rozumianym tak jak w przypadku odszkodowania za wypadek śmiertelny, poprzez pryzmat faktycznej relacji ze zmarłym. Trauma, stany depresyjne, cierpienie, pustka, żal, apatia – niewątpliwie stany te wywołuje nagła utrata bliskiej osoby.

Zadośćuczynienie ma zrekompensować starty o naturze emocjonalnej, złagodzić skutki, jakie wywołała śmierć bliskiej osoby. Na wysokość zadośćuczynienia wpływ ma wiele czynników, – m.in. stopień pokrewieństwa, bliskość emocjonalna ze zmarłym, stan psychiczny osoby najbliższej po stracie, poczucie osamotnienia i pustki, wiek, leczenie doznanej traumy.

Jakie dokumenty są wymagane do zgłoszenia szkody?

Każdorazowo przy zgłoszeniu szkody w wyniku wypadku śmiertelnego, ubezpieczyciel wymaga przedstawienia:

1. aktów stanu cywilnego (akt zgonu zmarłego, akt urodzenia, małżeństwa uprawnionych) – celem wykazania pokrewieństwa ze zmarłym,
2. dokumentacji z postępowania karnego (w zależności od jego zaawansowania – może być to notatka policyjna lub wyrok) – celem wykazania podstaw prawnych roszczenia odszkodowawczego.

Oczywiście powyższe dokumenty to jedynie baza, bowiem wszystko zależne jest od konkretnej sprawy i jej okoliczności. Profesjonalny podmiot uzyskujący odszkodowania na rzecz poszkodowanych, powinien poprowadzić bliskich przez tą procedurę, informując i pomagając w zebraniu należytej dokumentacji.

Co jeszcze należy wiedzieć przy ubieganiu się o odszkodowaniu za wypadek śmiertelny?

Roszczenia związane z wypadkiem śmiertelnym zgłosić w ciągu 3 lat od wypadku, jeśli sprawa nie zakończyła się wyrokiem skazującym sprawcę lub w ciągu 20 lat, gdy wypadek śmiertelny został zakwalifikowany jako przestępstwo.

Odszkodowanie za wypadek śmiertelny przysługuje z polisy OC sprawcy wypadku lub od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (jeśli sprawca wypadku nie miał polisy OC albo sprawca zbiegł z miejsca wypadku i nie ustalono kto nim jest).

Skorzystaj z pomocy ekspertów

Nieprawidłowo poprowadzona sprawa może spowodować przyznanie rażąco niskich kwot lub nawet przekreślić żądania najbliższych, dlatego tak ważnym jest wybór dobrej firmy. Auxilia S.A. funkcjonuje na rynku odszkodowawczym od 19 lat. Postępowania o odszkodowania i zadośćuczynienie prowadzone są przez profesjonalnych radców prawnych i adwokatów.