Kiedy dochodzi do przedawnienia roszczeń?

Przedawnienie to środek prawny mający na celu ochronę interesów osób po upływie określonego czasu. Oznacza to, że po przedawnieniu roszczenia, osoba dochodząca swoich praw może napotkać trudności w sądzie. Strona przeciwna może podnieść zarzut przedawnienia, co zazwyczaj skutkuje oddaleniem powództwa przez sąd. Innymi słowy, jeśli roszczenie przedawni się, wnioskodawca może napotkać trudności z dochodzeniem swoich praw na drodze sądowej.

Przedawnienie po 3 latach czy dłużej?

Art. 819 § 1 KC określa, że wszelkie roszczenia związane z umową ubezpieczenia ulegają przedawnieniu po trzech latach. W §3 wskazano jednak, iż żądania poszkodowanych z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, mają taki termin przedawnienia, jaki przewidziano w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z wykonania bądź nienależytego niewykonania zobowiązania.

Sprawca nieznany. Jaki okres przedawnienia?

Określając termin przedawnienia dla roszczeń z umowy OC, należy odwołać się do art. 442 1 KC. Na jego podstawie, wszelkie żądania poszkodowanego w wypadku przedawniają się z upływem trzech lat od momentu, w którym dowiedział się on o szkodzie i osobie sprawcy. Zatem jeśli poszkodowany nie będzie wiedział, kto jest sprawcą, termin przedawnienia nie rozpocznie biegu. Zaznaczono jednak, iż przedawnienie roszczeń odszkodowawczych nastąpi po upływie 10 lat od dnia powstania szkody, nawet jeśli sprawca wciąż jest nieznany.

20 lat w przypadku zbrodni lub występku

Ustawodawca przewidział inny czas przedawnienia dla zbrodni lub występku. Termin przedawnienia został przedłużony do 20 lat, liczonych od dnia popełnienia przestępstwa, niezależnie od tego, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i tożsamości przestępcy. Termin ten podwyższono nowelizacją, która weszła w życie 10.08.2007 r. – wcześniej bowiem wynosił 10 lat od dnia popełnienia przestępstwa. Jednak należy pamiętać, iż roszczenia, które powstały przed zmianą, ale nie uległy przedawnieniu do dnia 10.08.2007 r., będą miały termin przedawnienia wynikający z nowelizacji, czyli 20 lat.

Dla małoletnich 2 lata

Wydłużono także termin przedawnienia w przypadku osób małoletnich. Zgodnie z art. 442 1 §4 KC, jeśli szkoda została wyrządzona małoletniemu, jego roszczenia nie mogą ulec przedawnieniu wcześniej niż przed upływem dwóch lat od momentu osiągnięcia przez niego pełnoletniości.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia

Gdy już rozpocznie się bieg terminu przedawnienia, poszkodowany może go przerwać na dwa sposoby:

• Poprzez zgłoszenie ubezpieczycielowi szkody lub zdarzenia powodującego jej wystąpienie (art. 819 §3 KC).
• Dokonując czynności wskazanych w art. 123 KC, czyli podejmując czynności przed sądem lub innym upoważnionym organem (jak choćby zawezwanie do próby ugodowej).

Kiedy bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo?

Jeśli ubezpieczyciel wyda decyzję przyznającą bądź odmawiającą wypłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia, bieg przedawnienia rozpocznie się na nowo od dnia, w którym poszkodowany pismo z taką informacją otrzymał. Jeśli zaś roszczenie o odszkodowanie powypadkowe lub zadośćuczynienie zostanie potwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, bądź zawartą ugodą, termin przedawnienia zostanie rozpoczęty na nowo i będzie upływał po 10-ciu latach.