Pamiętaj o terminach! Nie dopuść do przedawnienia roszczeń o odszkodowanie bądź zadośćuczynienie

Przedawnienie roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie to instytucja prawa, która ogranicza w czasie możliwość dochodzenia roszczeń dotyczących odszkodowania i zadośćuczynienia.

Przedawnienie skutkuje tym, że zobowiązanie dłużnika staje się niezaskarżalne. Inaczej mówiąc, osoba bądź instytucja, przeciwko której skierowane jest tego rodzaju roszczenie, nie ma obowiązku jego spełnienia.

Terminy przedawnienia roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie

Przedawnienie roszczeń o zadośćuczynienie i odszkodowanie zostało uregulowane w art. 4421 kodeksu cywilnego.

Zgodnie z tą regulacją, roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie co do zasady przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Warto podkreślić, że obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie, jeśli więc poszkodowany wcześniej dowiedział się o szkodzie niż o osobie zobowiązanej do jej naprawienia przedawnienie rozpoczyna bieg w terminie późniejszym. Wspominany termin jednak nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie, które spowodowało szkodę.

Przedawnienie roszczeń w przypadku szkody wynikającej z przestępstwa

Dłuższy termin przedawnienia roszczeń dotyczących zadośćuczynienia oraz odszkodowania obowiązuje w sprawach, w których szkoda wynikła ze zbrodni lub występku. Wówczas roszczenie przedawnia się z upływem 20 lat. Termin ten liczy się od dnia popełnienia przestępstwa, bez względu na to kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia.

Przedawnienie roszczeń na osobie

W sytuacji, kiedy szkoda została wyrządzona na osobie, okres przedawniania roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie nie może skończyć się przed upływem 3 lat od dnia, w którym osoba poszkodowana dowiedziała się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia.

Przedawnienie roszczeń osób małoletnich

Natomiast w przypadku osób małoletnich okres przedawnienia roszczenia o zadośćuczynienie lub odszkodowanie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 2 lat od dnia uzyskania przez tę osobę pełnoletności.

Skutki wytoczenia powództwa w sprawie przedawnionej

Warto podkreślić, że nie ma przeszkód do wytoczenia powództwa w sprawie przedawnionego roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Pozwany jednak może wówczas podnieść zarzut przedawnienia roszczenia o zadośćuczynienie lub odszkodowanie, zaś sąd w takiej sytuacji oddali powództwo, co może wiązać się dla strony wnoszącej pozew z koniecznością poniesienia kosztów sądowych.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia

Gdy osoba uprawniona do roszczenia z tytułu odszkodowania lub zadośćuczynienia podejmuje starania w celu ochrony przysługującego jej roszczenia na drodze sądowej, bieg terminu przedawnienia ulega przerwaniu. Okoliczności, których zaistnienie powoduje przerwanie biegu terminu przedawnienia zostały wymienione w art. 123 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, a także przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje oraz poprzez wszczęcie mediacji.

Ponadto, zgodnie z art. 819 kodeksu cywilnego, bieg przedawnienia roszczenia o zadośćuczynienie lub odszkodowanie, a także inne świadczenie od ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Termin przedawnienia zaczyna biec na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu albo odmowie przyznania zadośćuczynienia lub odszkodowania, a także innego świadczenia.

O wygranej często decydują szczegóły

W procesach cywilnych dotyczących uzyskania odszkodowania lub zadośćuczynienia za poniesione w wyników wypadków szkody bądź krzywdy, często o wygranej decydują szczegóły. Często okazuje się, że właśnie dogłębna znajomość obowiązujących przepisów i doświadczenie pozwalają przechylić szalę na stronę poszkodowanych.

Zdarzają się sytuacje, w których sprawy wyglądające pozornie na przedawnione udaje się prowadzić dalej i wygrywać, ponieważ kompetentna kancelaria prawna powołała się na przerwanie biegu przedawnienia na podstawie pieczołowicie zebranej dokumentacji, np. otrzymanego czy wysłanego w określonym czasie pisma do zakładu ubezpieczeń. Warto jednak w takich sytuacjach zdać się na profesjonalistów, którzy mają doświadczenie oraz wiedzę na temat obowiązujących terminów i mogą skutecznie poprowadzić sprawę aż do uzyskania dla poszkodowanych wysokich kwot roszczeń.

Aplikantka radcowska
kancelarii prawnej