W artykule:
Podczas pracy na roli może dojść do wypadku. Dlatego każdy rolnik powinien posiadać wykupione odpowiednie ubezpieczenie OC. Wówczas, kiedy zdarzy się wypadek w gospodarstwie rolnym, to likwidacja szkody będzie realizowana właśnie z OC rolnika, a sam poszkodowany ma możliwość otrzymania odpowiedniego do poniesionych strat odszkodowania. Czym jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolnika? Co obejmuje taka polisa? Jakie odszkodowanie można uzyskać z takiego ubezpieczenia?
Czy ubezpieczenie OC rolnika jest obowiązkowe?
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z brzmieniem ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i polskim Biurze Ubezpieczycieli Gwarancyjnych każda osoba fizyczna, która zajmuje się działalnością rolniczą, posiada grunty rolne o powierzchni powyżej 1 hektara i podlega opodatkowaniu podatkiem rolnym, zobowiązana jest do zawarcia umowy na ubezpieczenie OC rolnika.
Nadto do wykupienia ubezpieczenia OC zobligowana jest również osoba, która prowadzi gospodarstwo rolne w ramach tzw. działów specjalnej produkcji rolnej. Co istotne musi ona wykupić ubezpieczenie OC niezależnie od tego, jaki obszar gruntów rolnych posiada.
Podsumowując, każdy kto posiada gospodarstwo rolne, jest zobowiązany do wykupienia obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Kogo zabezpiecza ubezpieczenie OC rolnika?
Polisa OC ma zabezpieczać wszystkie te osoby, które pracują w gospodarstwie rolnym. Chodzi więc po pierwsze o samego rolnika, ale także o osoby które mu stale pomagają w prowadzeniu gospodarstwa, np. najbliżsi, sąsiedzi, pracownicy. Polisa oczywiście „działa” w czasie prowadzenia gospodarstwa rolnego. Minimalne sumy gwarancyjne OC rolnika wynoszą odpowiednio 5 000 000 euro w przypadku szkód osobowych i 1 000 000 euro w przypadku szkód majątkowych.
Polisa nie obejmuje nieszczęśliwych wypadków lub zdarzeń spowodowanych przez rolnika, w których on sam doznał szkody bądź uszczerbku. W takim przypadku rolnik może ubiegać się o świadczenie z KRUS.
Jakie szkody mogą być likwidowane z polisy OC rolnika?
W ramach OC rolnika zostaną zlikwidowane zarówno szkody materialne, jak i osobowe. Kiedy w wyniku prac związanych z funkcjonowaniem gospodarstwa rolnego dojdzie do uszkodzenia czyjegoś mienia wtedy ta osoba będzie mogła domagać się naprawienia szkody. Taka sama reguła istnieje w przypadku zaistnienia uszczerbku na zdrowiu, wtedy osoba taka może domagać się wypłaty należnych świadczeń.
Jakie zdarzenia wchodzą w zakres objęty polisą OC rolnika?
Generalna reguła jest taka, że polisa OC zostanie uruchomiona wtedy, gdy do szkody dojdzie z winy rolnika bądź osoby, która u niego pracuje i zdarzenie miało związek z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Przykładowo można tutaj wskazać następujące zdarzenia objęte polisą OC rolnika:
- pogryzienie przez psa wykorzystywanego w prowadzeniu gospodarstwa (tak też Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 20 czerwca 2017 r. (sygn. akt III CZP 114/16)),
- przyczynienie się maszyn rolniczych wykorzystywanych w pracy gospodarstwa rolnego do powstania szkody (Sąd Najwyższy wyrok z 24 stycznia 2017 r. (sygn. akt V CSK 163/16)),
- uszczerbek na zdrowiu powstały podczas wycinki drewna na opał (Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyrok z 17 listopada 2016 r. (sygn. akt I ACa 504/161)).
Odpowiedzialność odszkodowawcza za wypadek w gospodarstwie rolnym występuje, jeżeli czynności, w wyniku których doszło do powstania szkody były bezpośrednio związane z posiadaniem i prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Nie ma przy tym znaczenia, gdzie czynności te były wykonywane (zarówno na terenie gospodarstwa rolnego, jak i poza jego terenem).
Czego nie obejmuje polisa OC rolnika?
Przede wszystkim ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody majątkowe wyrządzone rolnikowi oraz osobom pozostającym z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub pracującym w jego gospodarstwie.
Ponadto ubezpieczyciel nie odpowiada mi.in. za następujące szkody:
- spowodowane przeniesieniem chorób zakaźnych niepochodzących od zwierząt,
- w mieniu, spowodowane wadą towarów dostarczonych przez osobę objętą ubezpieczeniem albo wykonywaniem usług,
- powstałe wskutek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zaginięcia rzeczy wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem OC rolników do użytkowania, przechowania lub naprawy,
- polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska,
- wynikłe z kar pieniężnych, grzywien sądowych i administracyjnych, a także kar lub grzywien związanych z należnościami wobec budżetu państwa.
Należy podkreślić, że w przypadku szkody wyrządzonej umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu, pod wpływem środków odurzających czy substancji psychotropowych, zakład ubezpieczeń ma roszczenie regresowe względem sprawcy wypadku. Może więc domagać się od niego zwrotu świadczeń wypłaconych z tytułu ubezpieczenia OC rolnika.
Wypadek w gospodarstwie rolnym – jakie roszczenia przysługują poszkodowanemu?
Kiedy zdarzy się wypadek w gospodarstwie rolnym, zgodnie z ogólną regulacją przewidzianą w kodeksie cywilnym, osoba bezpośrednio poszkodowana ma prawo domagać się od ubezpieczyciela rolnika następujących świadczeń:
- zadośćuczynienie za doznaną krzywdę,
- zwrot kosztów związanych z wypadkiem (leczenia, rehabilitacji, dodatkowej opieki, dojazdów, adaptacji miejsca zamieszkania, przygotowania do wykonywania nowego zawodu),
- renta uzupełniająca,
- kapitalizacja renty,
- renta na zwiększone potrzeby,
- zwrot utraconych zarobków.
Jakie roszczenia przysługują osobom bliskim poszkodowanego w przypadku jego śmierci na skutek wypadku w gospodarstwie rolnym?
Zgodnie z regulacją kodeksu cywilnego osobom najbliższym w przypadku śmierci poszkodowanego będą przysługiwały względem ubezpieczenia rolnika następujące roszczenia:
- odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej osób najbliższych,
- zwrot kosztów leczenia i pogrzebu poszkodowanego, które zostały poniesione przez najbliższych,
- renta alimentacyjna,
- zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.
Wypadek w gospodarstwie rolnym i brak ubezpieczenia OC
Jak będzie wyglądała sytuacja poszkodowanego w wyniku wypadku w gospodarstwie rolnym, kiedy rolnik nie posiada wykupionego ubezpieczenia?
W takim przypadku, poszkodowany powinien zgłosić swoje roszczeni do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Instytucja ta przeprowadzi postępowanie likwidacyjne oraz – w razie zaistnienia takiej potrzeby – wypłaci stosowne świadczenie poszkodowanemu. Jednocześnie UFG będzie domagać się zwrotu wypłaconego świadczenia na rzecz poszkodowanego od rolnika.